KONSTRUKCJA
Na tym etapie dysponujesz gotowym projektem budynku.
Jeżeli wykorzystałeś informacje podane w poszczególnych wzorcach, masz już schemat pomieszczeń: albo zaznaczony na działce palikami, albo narysowany na papierze z dokładnością około 30 centymetrów.
Znasz już wysokość pomieszczeń, przybliżone wymiary i rozmieszczenie okien oraz drzwi, wiesz mniej więcej, jak są rozłożone dachy i ogrody.
Kolejna i ostatnia część języka pokazuje, w jaki sposób na podstawie takiego ogólnego schematu zaprojektować możliwy do zbudowania budynek, a następnie wyjaśnia szczegółowo, jak ów projekt zrealizować.
Wzorce w tej części książki prezentują fizyczne podejście do konstrukcji, które współgra z budynkami wygenerowanymi według drugiej części języka wzorców.
Te wzorce konstrukcyjne są przeznaczone dla budowniczych, zarówno profesjonalistów, jak i amatorów — właścicieli budujących własnymi rękami.
Każdy wzorzec przedstawia jakąś zasadę dotyczącą konstrukcji i zastosowania materiałów.
Zasady te można wprowadzać w życie na wiele sposobów, kiedy dochodzi do realizacji.
Staraliśmy się określić te sposoby.
Jednakże częściowo dlatego, że wzorce budowlane zostały najmniej rozwinięte, a częściowo ze względu na ich charakter, czytelnik prawdopodobnie będzie musiał znacznie uzupełnić te wzorce.
Na przykład, rzeczywiście zastosowane w budynku materiały będą się znacznie różnić w zależności od regionu...
Być może najważniejszą sprawą, o której trzeba pamiętać, zapoznając się z tą częścią książki, jest to, że naszą intencją było przedstawienie alternatywy dla technokratycznych i sformalizowanych metod budowania, które są spuścizną ery maszyn i nowoczesnej architektury.
Opisany tutaj sposób budowania prowadzi do realizacji budowli niepowtarzalnych i indywidualnie dopasowanych do terenu którym stoją.
Wymaga to od budowniczych wzięcia odpowiedzialności za swoją pracę i opracowania szczegółów budynku w miarę jego wznoszenia — makietowania wejść i okien oraz wymiarów przestrzeni, przeprowadzania eksperymentów i budowania wprost zgodnie z ich wynikami.
Wzorce w tej części są pod wieloma względami wyjątkowe.
Po pierwsze, ich kolejność jest tu bardziej niż w poprzednich fragmentach języka związana z rzeczywistością budowania.
Ma to związek nie tylko z porządkiem, w jakim projekt dojrzewa konceptualnie w umyśle użytkownika, ale także z rzeczywistą kolejnością powstawania konstrukcji.
To znaczy, że poza czterema pierwszymi wzorcami, które zajmują się filozofią struktury, pozostałe mogą rzeczywiście zostać zastosowane w podanej kolejności przy wznoszeniu budynku.
Sekwencja języka odpowiada prawie dokładnie rzeczywistej kolejności prac na placu budowy.
Ponadto wzorce przedstawione w tej części są zarazem bardziej konkretne i bardziej abstrakcyjne niż jakiekolwiek inne wzorce tego języka.
Są bardziej konkretne, ponieważ przy każdym wzorcu zawsze podajemy przynajmniej jedną jego interpretację, którą można bezpośrednio zrealizować w praktyce.
Na przykład we wzorcu FUNDAMENTY — KORZENIE (214) przedstawiliśmy szczegóną interpretację, aby pokazać, że może on być zrealizowany w praktyce, a także po to, by zapoznać czytelnika z bezpośrednim, realistycznym i praktycznym podejściem do konstruowania.
Jednak wzorce te są zarazem bardziej abstrakcyjne.
Szczegółowy, konkretny przepis, jaki dodaliśmy do każdego wzorca, nież może być interpretowany i modyfikowany na tysiąc sposobów.
Można więc przyjąć ogólną ideę powyższego wzorca, w myśl której fundamenty funkcjonują jak korzenie drzewa w tym sensie, że kotwią budynek w gruncie — i opracować kilkanaście całkowicie różnych systemów fizycznych, które będą działały w ten podstawowy sposób.
Dlatego właśnie wzorce z tej części są bardziej abstrakcyjne niż jakiekolwiek inne w książce, ponieważ istnieje tu większy zakres możliwych interpretacji.
Aby zilustrować fakt, że na podstawie tych wzorców można stworzyć wielką różnorodność rzeczywistych systemów konstrukcyjnych, przedstawiamy trzy wersje, które opracowaliśmy w zależności od różnych kontekstów.
W Meksyku: fundamenty z betonowych bloków łączonych prętami zbrojeniowymi; samowyrównujące profilowane ziemne pustaki, wzmocnione bambusem - na ściany i słupy; odlewane w jutowych matach betonowe belki; sklepienia kolebkowe o dużej strzałce, pokryte ziemią i asfaltem — wszystko pobielone wapnem.
W Peru: płytowe podłogi wylewane razem z fundamentami ścian, wykończone słabo wypalanymi płytkami; słupy i belki z twardego drewna (diablo fuerte); tynk na bambusowych łatach, pełniący funkcję segmentowych ścian między słupami; przekątniowe deski tworzące zarazem strop i sufit; przepierzenia z bambusowych kratek.
W Berkeley: betonowa płyta wykończona barwionym woskiem; zewnętrzna warstwa ścian z desek, wewnętrzna z płyty gipsowej, w środku wypełnienie z lekkiego betonu; słupy skrzynkowe z desek, wypełnione lekkim betonem; pięciocentymetrowej grubości sklepienia podłogowo-sufitowe, odlewane w formach z drewnianych kratek i mat jutowych.
Jak widać, tworząc wzorce, zwracaliśmy baczną uwagę na koszty.
Staraliśmy się przedstawiać przykłady realizacji wzorców, które wykorzystują najtańsze i najłatwiej dostępne materiały.
Zaprojektowaliśmy je w taki sposób, żeby budynki tego rodzaju mogli stawiać nieprofesjonaliści (którzy dzięki temu mogą całkowicie uniknąć kosztów robocizny); jeżeli zaś budową zajmą się fachowcy, koszt pracy również będzie niski.
Ze wszystkich części języka wzorców trzecia jest najsłabiej rozwinięta.
Zarówno część MIASTA, jak i część BUDYNKI zostały przetestowane, jedna częściowo, druga dokładnie.
Trzecia część została jak dotąd przetestowana jedynie na niewielkiej liczbie stosunkowo mniej ważnych budynków.
To oczywiście oznacza, że ten materiał wymaga jeszcze znacznych ulepszeń.
Jednakże planujemy jak najszybciej poddać wszystkie te wzorce dokładnym testom praktycznym w wielu różnych budynkach — domach mieszkalnych, budynkach publicznych, w detalach i przy rozbudowie.
Kiedy tylko zyskamy wystarczającą liczbę przykładów, by warto było je zrelacjonować, opublikujemy kolejny tom, którym zostaną opisane wraz z naszymi komentarzami.
Z wielu względów, choć jeszcze tak surowa, jest to najbardziej ekscytująca część języka, ponieważ właśnie w tych kilku wzorcach możemy ujrzeć, jak budynek dosłownie rośnie na naszych oczach, jako wynik ich działania.
Faktyczny proces budowy, w którym sekwencja wzorców tworzy jakiś budynek, został opisany w 23. rozdziale książki The Timeless Way of Building (Ponadczasowy sposób budowania).
Zanim rozpoczniesz planowanie detali konstrukcyjnych, ustal filozofię całej struktury, dzięki której konstrukcja wyniknie bezpośrednio z twoich planów i koncepcji budynków:
Zgodnie z przedstawioną filozofią konstrukcji, na podstawie planów, które stworzyłeś, opracuj pełny układ konstrukcji.
Jest to ostatnia czynność, którą robisz na papierze zanim zaczniesz naprawdę budować:
Wbij w ziemię paliki oznaczające miejsca, w których na działce staną słupy, a następnie, na podstawie układu palików, zacznij budować główny szkielet budynku:
W głównym szkielecie budynku ustal dokładne położenie otworów drzwiowych i okiennych — a następnie obramuj te otwory:
W trakcie wznoszenia głównego szkieletu i rozmieszczania w nim otworów wprowadź następujące wzorce uzupełniające tam, gdzie uznasz je za potrzebne:
Wykończ powierzchnie i wprowadź detale wewnętrzne:
234. SZCZELNE ŚCIANY ZEWNĘTRZNE
235. MIĘKKIE ŚCIANY WEWNĘTRZNE
236. OKNA, KTÓRE SIĘ SZEROKO OTWIERAJĄ
Wykonaj detale zewnętrzne, aby przestrzenie na zewnątrz były wykończone równie dokładnie, jak wewnętrzne:
Wykończ budynek za pomocą dekoracji, światła i koloru oraz twoich przedmiotów: