212.

...przyjmijmy, że opracowałeś już plan dachów i układ sklepień dla każdego pomieszczenia na wszystkich kondygnacjach UKŁAD DACHÓW (209), UKŁAD KONDYGNACJI I STROPÓW (210). Te sklepienia są nie tylko podstawą konstrukcji, ale także określają przestrzenie społeczne znajdujące się pod nimi. Teraz nadszedł czas na rozmieszczenie słupów w narożnikach sklepień. To dopełni je jako wyraźnie określone przestrzenie społeczne KONSTRUKCJA WYNIKA Z PRZESTRZENI SPOŁECZNYCH (205), jak i będzie pierwszym konstruktywnym krokiem w procesie wznoszenia budynku — STOPNIOWE USZTYWNIANIE (208).

  We wzorcu KONSTRUKCJA WYNIKA Z PRZESTRZENI SPOŁECZNYCH (205) dowiedliśmy, że słupy powinny znajdować się w narożnikach przestrzeni społecznych z powodów psychologicznych. Z kolei we wzorcu RACJONALNA KONSTRUKCJA (206) ustaliliśmy, że w narożnikach przestrzeni trzeba materiał „pogrubić” z powodów czysto konstrukcyjnych.

  Teraz przedstawiamy jeszcze inną pochodną tego wzorca, opartą nie na argumentach natury psychologicznej czy konstrukcyjnej, ale na postępowaniu, dzięki któremu ktoś może przedstawić budowniczym skomplikowany projekt i zapewnić, że budynek zostanie wzniesiony w sposób organiczny.

  Zacznijmy od problemu pomiarów i rysunków technicznych. Od kilku dziesięcioleci do zwyczajowej praktyki należy przedstawienie dokładnego planu budynku w rysunkach roboczych. Następnie te zwymiarowane rysunki zabiera się na plac budowy, budowniczy przenosi wymiary w teren i każdy szczegół tych rysunków powstaje fizycznie na działce.

  Ten proces okalecza budynki. Nie można wykonać takiego rysunku bez przykładnicy. Technika samego rysowania zmienia plan, usztywnia go i przekształca w plan, który może być narysowany i zwymiarowany.

  Plany, które można wykonać, stosując język wzorców, są jednak dużo swobodniejsze i nie tak łatwo je narysować i zwymiarować. Niezależnie od tego, czy wyobrażasz je sobie bezpośrednio na placu budowy — znaczysz w terenie palikami, kamieniami i kredą czy też szkicujesz je na odwrocie koperty lub skrawkach kalki, w każdym wypadku bogactwo form, jakie chcesz osiągnąć w gotowym budynku, może zostać zachowane tylko wówczas, kiedy budujący będą w stanie stworzyć budynek pełen życia ze wszystkimi, nieco nierównymi liniami i niedoskonałymi kątami.

  Aby osiągnąć ten cel, budynek powinno się tworzyć w zupełnie inny sposób. Nie może powstawać, gdy kurczowo trzymamy się rysunków roboczych. To, co trzeba zrobić w pierwszej kolejności, to koniecznie ustalić punkty — im mniej, tym lepiej — które generują przestrzenie, a następnie pozwolić im generować ściany, bezpośrednio na placu budowy, w trakcie samego procesu wznoszenia.

  Możesz działać następująco: najpierw zaznacz narożniki ważniejszych przestrzeni, wbijając w ziemię paliki. W budynku nie ma więcej niż kilkadziesiąt tych narożników, więc jest to zadanie wykonalne nawet wtedy, gdy wymiary są zawiłe i nierówne. Umieść te narożne znaczniki w miejscach, gdzie według ciebie powinny się znaleźć, nie zważając na odległości między nimi. Nie ma żadnego powodu, by odległości te były modularne. Jeżeli kąty, jak to często bywa, nie będą idealnie proste, stosowanie wymiarów modularnych i tak okaże się niemożliwe.

  Te proste znaki w terenie są wszystkim, czego potrzeba, żeby rozpocząć wznoszenie budynku. Możesz zacząć od ustawienia słupów w każdym z oznaczonych miejsc. Słupy będą w dalszym ciągu generowały resztę budynku samym swoim istnieniem, bez konieczności przeprowadzania szczegółowych pomiarów czy rysunków, ponieważ ściany zostaną wzniesione wzdłuż linii łączących sąsiednie słupy, a potem nastąpi cała reszta.

  Dla wyższych kondygnacji możesz wykonać rysunki rozmieszczenia słupów i również przenieść je w realny budynek w trakcie jego wznoszenia. Jak zobaczysz we wzorcu OSTATECZNE ROZMIESZCZENIE SŁUPÓW (213), słupy na wyższych kondygnacjach nie muszą się doskonale pokrywać w planie ze słupami umieszczonymi poniżej.

  Dzięki tej procedurze staje się możliwe przeniesienie całkiem złożonego budynku z twojej wyobraźni lub ze skrawka papieru w teren i odtworzenie go tam w taki sposób, że będzie żył.

  Istota metody kryje się w tym, że najpierw można oznaczyć narożniki przestrzeni i że te narożniki mogą potem grać znaczącą rolę przy wznoszeniu budynku. Co ciekawe, choć postępowanie to jest oparte na zupełnie odmiennych argumentach niż wzorzec KONSTRUKCJA WYNIKA Z PRZESTRZENI SPOŁECZNYCH (205), prowadzi do niemal tych samych wniosków.

  Dlatego:

  Kiedy już rozmieściłeś słupy każdej kondygnacji na swoim planie sklepień, uzgodnij ich położenie względem siebie na kolejnych kondygnacjach i wprowadź słupy pośrednie OSTATECZNE ROZMIESZCZENIE SŁUPÓW (213). Zwróć szczególną uwagę na to, że narożne słupy nie muszą się koniecznie opierać na istniejącej siatce. Sklepienia stropowe i dachowe mogą być tak wykonane, że przy dowolnym ustawieniu słupów nadal będą tworzyły spójną konstrukcję, pozwalając w ten sposób, by przestrzenie społeczne określały kształt budynku bez nadmiernych ograniczeń ze strony czysto konstrukcyjnej — SKLEPIENIA STROPOWO-SUFITOWE (219), SKLEPIENIA DACHOWE (220).

  Te słupy będą kierować nie tylko twoim wyobrażeniem o przyszłym kształcie budynku, ale także procesem jego wznoszenia: najpierw ustaw na miejscu słupy wraz z ich fundamentami; następnie, dla uzupełnienia ram konstrukcji, połącz wieńcem słupy rozstawione wokół każdego pomieszczenia — FUNDAMENTY — KORZENIE (214), SŁUPY SKRZYNKOWE (216), BELKI OBWODOWE (217). Zwróć szczególną uwagę na wszystkie wolnostojące słupy, pamiętając przy ich wznoszeniu o tym, by zrobić je bardzo grube — MIEJSCE PRZY SŁUPACH (226)...