226.

...niektóre słupy, zwłaszcza te wolnostojące, odgrywają ważną rolę społeczną niezależnie od funkcji konstrukcyjnej SŁUPÓW W NAROŻNIKACH (212). Należą do nich zwłaszcza słupy współtworzące arkady, galerie, ganki, przejścia i pomieszczenia zewnętrzne — OTWARTE POMIESZCZENIE PUBLICZNE (69), PODCIENIA (119), POKÓJ ZEWNĘTRZNY (163), GALERIOWA OBWÓDKA (166), DWUMETROWY BALKON (167), ŚCIEŻKA POD TRELIAŻEM (174). Niniejszy wzorzec określa właściwości, które muszą mieć słupy, aby pełniły też funkcje społeczne.

  To prawda, że wolnostojący słup odgrywa rolę w kształtowaniu przestrzeni człowieka. Akcentuje określony punkt. Dwa słupy lub większa ich liczba wyznaczają ścianę albo zamknięcie. Z humanistycznego punktu widzenia główną funkcją słupa jest stworzenie przestrzeni dla ludzkiej aktywności.

  W dawnych czasach argumenty konstrukcyjne uwzględniane przy stawianiu kolumn pokrywały się w swoich konsekwencjach z argumentami społecznymi. Słupy wykonane z cegieł, kamienia czy drewna zawsze były duże i grube. Łatwo było utworzyć wokół nich użyteczną przestrzeń.

  Ale wraz z pojawieniem się stali i żelazobetonu możliwe się stało wykonanie bardzo smukłego słupa, tak smukłego, że jego właściwości społeczne całkowicie zanikły. Stalowe rury o średnicy 10 centymetrów czy też słupy żelbetowe o przekroju 15 x 15 centymetrów co prawda dzielą przestrzeń, ale rujnują ją jako miejsce dla ludzkiej aktywności, ponieważ nie tworzą „punktów”, w których ludzie mogą czuć się dobrze.

  Dlatego właśnie w dzisiejszych czasach musimy ponownie świadomie zadbać o to, by słupy pełniły funkcje społeczne — oprócz konstrukcyjnych. Spróbujmy dokładnie zdefiniować te cele.

  Słup oddziałuje na fragment otaczającej go przestrzeni w zależności od sytuacji. Jest to w przybliżeniu obszał kolisty o promieniu może półtora metra.

  Kiedy słup jest zbyt cienki lub pozbawiony bazy czy głowicy, cała ta przestrzeń — obszar o powierzchni prawie siedmiu metrów kwadratowych — jest stracony. Nie może być miejscem rzeczywiście zadowalającym, ponieważ słup jest zbyt cienki, by się o niego oprzeć, nie można wybudować przy nim siedziska, nie da się w naturalny sposób umieścić tam stołu czy krzesła. Ponadto słup dzieli przestrzeń. Subtelnie uniemożliwia ludziom przechodzenie wprost przez dany obszar: zauważamy, że ludzie mają tendencję do trzymania się z daleka od cienkich słupów i powstrzymują ich one od tworzenia grup.

  Krótko mówiąc, jeżeli słup musi już gdzieś stanąć, to zniszczy spory obszar, o ile nie zostanie pomyślany jako miejsce, gdzie ludzie będą chętnie przebywać, naturalne ognisko, które przyciąga, zaprasza do przesiadywania, do tego, by się o taki słup oprzeć.

  Dlatego:

  Tę dodatkową grubość słupa łatwo uzyskasz, nie ponosząc wysokich kosztów, jeżeli zbudujesz słup jako SŁUP SKRZYNKOWY (216). Uzupełnij „miejsce”, które tworzy słup, dodając mu „dach” w postaci głowicy lub sklepienia opartego na słupie, lub też mieczy pomiędzy słupem a belką — POŁĄCZENIA SŁUPÓW (227). Kiedy ma to sens, niech podstawa słupa będzie MURKIEM DO SIEDZENIA (243), miejscem na kwiaty — KWIATY NA PODWYŻSZENIU (245) lub miejscem na krzesło czy stół — RÓŻNE RODZAJE KRZESEŁ (251)...