142.
GRADACJA PRZESTRZENI DO SIEDZENIA*
...w wielu punktach na skali STOPNIOWANIA INTYMNOŚCI (127) w domu, biurze lub budynku użyteczności publicznej, trzeba stworzyć przestrzenie do siedzenia. Niektóre z nich mogą powstać w pomieszczeniach przeznaczonych wyłącznie do tego celu, takich jak dawne salony. Inne mogą po prostu zajmować część zwyczajnych pomieszczeń. Ten wzorzec określa zasięg i rozmieszczenie przestrzeni do siedzenia, a także wpływa na stopniowanie prywatności w budynku.
***
Z rozważań nad wzorcem STOPNIOWANIU INTYMNOŚCI (127) wiemy, że w budynku istnieje naturalna sekwencja przestrzeni: od przestrzeni najbardziej publicznych, znajdujących się jeszcze przed wejściem do budynku, do miejsc najbardziej prywatnych, w pokojach indywidualnych oraz domenach par. Przedstawiamy teraz taką sekwencję przestrzeni do siedzenia, która z grubsza odpowiada STOPNIOWANIU INTYMNOŚCI (127):
- Przed wejściem — POMIESZCZENIE WEJŚCIOWE (130), ŁAWKA PRZY DRZWIACH WEJŚCIOWYCH (242).
- W wejściu — POMIESZCZENIE WEJŚCIOWE (130), RECEPCJA WITA CIĘ (149).
- Pomieszczenia wspólne — WSPÓLNE OBSZARY W SERCU BUDYNKU (129), KRÓTKIE PRZEJŚCIA (132), KUCHNIA WIEJSKA (139), MAŁE POMIESZCZENIA DO SPOTKAŃ (151).
- Pomieszczenia półprywatne — DOMENA DZIECI (137), PRYWATNY TARAS WYCHODZĄCY NA ULICĘ (140), PÓŁPRYWATNE BIURA (152), ALKOWY (179).
- Pomieszczenia prywatne — DOMENA PARY (136), WŁASNY POKÓJ (141), SIEDZISKO OGRODOWE (176).
W czym tkwi problem? Ludzie mają skłonność do myślenia o pokoju dziennym jak o miejscu, gdzie się siedzi48, jak gdyby w budynku, a zwłaszcza w domu mieszkalnym było tylko jedno miejsce przeznaczone do tego celu. W takim układzie tylko ten jeden pokój staje się centrum zainteresowania i uwagi. Natomiast zapomina się o tym, że człowiek żyje różnie pod względem intensywności i prywatności na obszarze całego domu, a przestrzenie do siedzenia zupełnie nie odpowiadają rzeczywistemu rytmowi siedzenia i przebywania w pomieszczeniach.
Aby rozwiązać ten problem, przyjmij, że twój budynek powinien zawierać sekwencję przestrzeni do siedzenia o różnych stopniach prywatności. Każdej przestrzeni w tym ciągu trzeba zapewnić odpowiadający jej pozycji poziom wygody oraz stopień wydzielenia przestrzeni. Zwróć uwagę na całą sekwencję, a nie tylko na jedno pomieszczenie. Zadaj sobie pytanie, czy w budynku, który budujesz lub remontujesz, jest już pełna sekwencja przestrzeni do siedzenia. Jeżeli nie, zastanów się, co trzeba zrobić, żeby powstała — w pełni swojego bogactwa i zróżnicowania.
Oczywiście można stworzyć specjalny pokój „do siedzenia” — hiszpańską salę, bawialnię, bibliotekę, pokój dzienny lub salon — jako jedną z przestrzeni do siedzenia w twoim domu. Pamiętaj jednak, że każde biuro i każda pracownia także muszą mieć przestrzenie do siedzenia. Podobnie jest w kuchni, domenie pary, ogrodzie, pomieszczeniu wejściowym, a nawet w korytarzu, na tarasie, na dachu i w miejscu przy oknie. Dobierz w sposób przemyślany sekwencję przestrzeni do siedzenia. Zaznacz je na planie i z równą uwagą rozwijaj stopniowanie różnych przestrzeni w miarę zagłębiania się w szczegóły projektu.
Dlatego:

***
Najbardziej oficjalne przestrzenie do siedzenia umieść we WSPÓLNYCH OBSZARACH W SERCU BUDYNKU (129) i w POMIESZCZENIU WEJŚCIOWYM (130). Miejsca pośrednie zaś we WSPÓLNYCH OBSZARACH W SERCU BUDYNKU (129), w ELASTYCZNEJ PRZESTRZENI BIUROWEJ (146), MIEJSCU DO CZEKANIA (150) oraz na PRYWATNYM TARASIE WYCHODZĄCYM NA ULICĘ (140). Natomiast najbardziej prywatne, najmniej oficjalne zlokalizuj w DOMENIE PARY (136), KUCHNI WIEJSKIEJ (139), WŁASNYM POKOJU (141) i PÓŁPRYWATNYM BIURZE (152). Stosownie do pozycji danej przestrzeni na skali wszystkich przestrzeni do siedzenia odpowiednio wydziel ją z otoczenia — KSZTAŁT PRZESTRZENI WEWNĘTRZNEJ (191). Każda z nich, bez względu na to, gdzie się znajduje, powinna być wygodna i spokojna. Osiągniesz to, jeśli odpowiednio rozmieścisz krzesła, biorąc pod uwagę zwłaszcza położenie kominków i okien — WIDOK ZEN (134), MIEJSCE PRZYOKIENNE (180), OGIEŃ (181), KRĄG SIEDZEŃ (185), MIEJSCA DO SIEDZENIA (241)...
48 Trudna do przetłumaczenia fraza oparta na angielskim terminie sitting room (pokój do siedzenia; przyp. red.).