180.

...ten wzorzec pomaga uzupełnić aranżację okien opisaną we wzorcach: POMIESZCZENIE WEJŚCIOWE (130), WIDOK ZEN (134), ŚWIATŁO Z DWÓCH STRON W KAŻDYM POKOJU (159), OKNA NA ULICĘ (164). Zgodniez tym wzorcem przynajmniej jedno okno w każdym pokoju powinno być ukształtowane w taki sposób, żeby zwiększać jego użyteczność jako przestrzeni.

  Łatwo jest uważać takie miejsca za luksus, za coś, czego już nie da się zbudować, za zbytek, na który trudno sobie dzisiaj pozwolić.

  W rzeczywistości sprawa jest paląca. Taki rodzaj okien, które tworzą koło siebie „miejsca”, nie jest tylko luksusem. Takie okna są potrzebne. W pokoju, który nie ma takiego miejsca, rzadko można się czuć w pełni wygodnie i całkowicie się zrelaksować. Przebywanie w pokoju pozbawionym miejsca przy oknie może wywoływać stan stałego konfliktu i napięcia — być może słabego, ale wyraźnego.

  Konflikt przybiera następującą formę: jeżeli w pokoju nie ma okna, które jest „miejscem”, przebywający tam człowiek poddany jest naciskowi dwóch przeciwstawnych sił:

  1. chce wygodnie usiąść,

  2. ciągnie go do światła.

  Jeżeli w pokoju wygodne miejsca, czyli te, w których najbardziej masz ochotę usiąść, znajdują się daleko od okien, nie ma sposobu rozwiązania tego konfliktu. Widać zatem, że nasze upodobanie do miejsc przyokiennych to nie żadna luksusowa fanaberia, lecz przejaw organicznej intuicji opartej na naturalnej chęci człowieka, by dać swobodę działania siłom, których doświadcza. Pokój, w którym się czujesz naprawdę wygodnie, zawsze będzie miał jakiś rodzaj miejsca przyokiennego.

  Oczywiście trudno jest podać dokładną definicję „miejsca”. Ogólnie mówiąc, jest to częściowo zamknięta, rozpoznawalna część pokoju. „Miejscem” w tym sensie są wszystkie okna wykuszowe, siedziska ustawione przy oknie, niskie parapety okienne, przy których jest dość przestrzeni na wygodny fotel, i głębokie alkowy otoczone oknami. Aby uściślić, czym właściwie jest miejsce przyokienne, podajemy przykłady każdego typu z omówieniem cech decydujących o tym, że każde z nich dobrze spełnia swą funkcję.

  Okno wykuszowe. To płytka wnęka w jednym końcu pokoju otoczona oknami. Spełnia funkcję miejsca przyokiennego, a to ze względu na większą intensywność naturalnego światła, widoki przez boczne okna oraz fakt, że w wykuszu można ustawić krzesła lub sofę.

  Siedzisko okienne. Skromniejsza wersja okna wykuszowego. Jest to nisza głęboka na szerokość siedziska. Najlepiej nadaje się dla jednej osoby siedzącej równolegle do okna, tyłem do ramy okiennej, lub dla dwóch osób zwróconych twarzami do siebie w tej samej pozycji.

  Niski parapet. Najskromniejsze ze wszystkich opisywanych tu miejsc. Odpowiednia wysokość parapetu, by postawić przy oknie wygodne krzesło lub fotel jest bardzo mała, wynosi zaledwie 30—35 centymetrów. Poczucie wydzielenia zawdzięcza się fotelowi najlepiej z wysokim oparciem i podłokietnikami.

  Przeszklona alkowa. Najbogatszy rodzaj miejsca przyokiennego: to prawie punkt obserwacyjny lub oranżeria, mały pokój z oknami wokół, niemal część ogrodu.

  Są oczywiście możliwe także inne wersje tego miejsca. Zasadniczo każde okno, z którego roztacza się jaki taki widok, może być miejscem przyokiennym, pod warunkiem że traktuje się je poważnie jako przestrzeń, a nie tylko jako otwór w ścianie. Każdy pokój, który jest często używany przez ludzi, powinien mieć miejsce przyokienne. Należy rozważyć wprowadzenie miejsc przyokiennych nawet w poczekalniach albo jako specjalnych miejsc w ciągu długich korytarzy.

  Dlatego:

  Niech to okno będzie niskie i stanowi zamkniętą całość, jeżeli tylko pozwalają na to warunki przestrzenne — ALKOWY (179). Parapety umieść nisko NISKI PARAPET (222). Po wykadrowaniu miejsca przyokiennego stosownie do widoku na zewnątrz rozmieść precyzyjnie ościeżnice, słupki i siedziska WBUDOWANE SIEDZISKA (202), NATURALNE DRZWI I OKNA (221). Osadź okno głęboko w ścianie, by zmiękczyć światło wokół krawędzi — GŁĘBOKIE GLIFY (223). Aby wprowadzić ten wzorzec na poddaszu, pod spadzistym dachem, zastosuj LUKARNY (231)...