121.

KSZTAŁT CIĄGU PIESZEGO*

...ciągi różnego rodzaju zostały opisane w większych wzorcach: PROMENADA (31), ULICA HANDLOWA (32), SIEĆ CIĄGÓW PIESZYCH A SAMOCHODY (52), PODWYŻSZONY CHODNIK (55), ULICZKA PIESZA (100) i CIĄGI PIESZE I CELE (120). Ten wzorzec opisuje ich kształt. Może być również przydatny przy stopniowym tworzeniu tych większych wzorców dzięki samemu procesowi kształtowania części ciągu.

***

Ulice powinny służyć do tego, aby na nich przebywać, a nie tylko po to, by się nimi przemieszczać, jak jest obecnie.

Przez wieki ulica zapewniała mieszkańcom miast użyteczną przestrzeń publiczną tuż za progiem ich domów. Obecnie nowoczesne miasto, posługując się wieloma subtelnymi sposobami sprawiło, że ulice służą jedynie do poruszania się nimi, nie zaś do przebywania na nich. Proces ten jest dodatkowo wzmacniany przez przepisy, w myśl których wałęsanie się po ulicach to przestępstwo, a także przez sytuowanie głównych atrakcji przeważnie we wnętrzach budynków oraz przez uczynienie z ulic miejsc tak mało atrakcyjnych dla pieszych, że niemal wciskają ludzi do ich domów.

Ze środowiskowego punktu widzenia główny problem polega na tym, że ulice są „odśrodkowe”, a nie „dośrodkowe”: odtrącają ludzi, zamiast ich przyciągać. W celu zwalczenia tego efektu świat pieszych na zewnątrz domów należy przekształcić w miejsce, w którym raczej się przebywa, niż przez które się tylko przechodzi. Krótko mówiąc, piesza strefa musi stać się rodzajem zewnętrznego pomieszczenia publicznego i zapewniać większe poczucie zamknięcia niż ulica.

Można to osiągnąć, jeżeli ulice piesze w zabudowie mieszkaniowej zrobimy nieco wypukłe w rzucie, napęczniałe w środku, z miejscami do siedzenia oraz galeriami wzdłuż krawędzi, a czasem nawet przekryciem belkami lub pergolą.

Na następnej stronie prezentujemy dwa przykłady zastosowania tego wzorca w dwóch różnych skalach. Pierwszy to nasz projekt dla czternastu domów w Peru. Ulica zawdzięcza swój kształt stopniowym uskokom kolejnych domów w rzucie. W rezultacie otrzymaliśmy ulicę o pozytywowym, jakby eliptycznym kształcie. Mamy nadzieję, że jest to miejsce, które zachęci ludzi do spowolnienia i spędzenia tam jakiegoś czasu.

Kształt ciągu stworzony przez rozmieszczenie czternastu domów

Drugim przykładem jest dróżka przecinająca pewne sąsiedztwo na wzgórzach w Berkeley. Kształt ścieżki nieznacznie pęcznieje dokładnie w tych miejscach, gdzie miło jest się zatrzymać i przez chwilę posiedzieć.

Jedno z miejsc przy ścieżce przez wzgórza w Berkley

Dlatego:

Rozszerzaj ogólnodostępne ścieżki w środku ich biegu — niech zwężają się na początku i na końcu. W ten sposób ciąg stworzy częściowe przymknięcie, które będzie miejscem do przebywania, a nie tylko do przechodzenia.

***

Aby ukształtować ścieżkę dla pieszych, przede wszystkim ustaw fronty budynków we właściwych miejscach i za żadną cenę nie pozwól na to, by budynki były cofnięte względem ciągu FASADY BUDYNKÓW (122). Właściwą powierzchnię wybrzuszenia możesz obliczyć według wzorca INTENSYWNOŚĆ RUCHU PIESZEGO (123). Dla wykończenia poszerzenia zastosuj PODCIENIA (119), KIESZENIE AKTYWNOŚCI (124) i SIEDZENIE NA SCHODACH (125), a może nawet OTWARTE POMIESZCZENIE PUBLICZNE (69). Zadbaj także o to, aby wzdłuż całej ulicy powstały okna, które pozytywnie wpłyną na jej ożywienie OKNA NA ULICĘ (164)...