161.

SŁONECZNE MIEJSCE**

...wzorzec ten uzupełnia i ożywia dowolną PRZESTRZEŃ ZEWNĘTRZNĄ OTWARTĄ NA POŁUDNIE (105). Jeśli teren zewnętrzny nie znajduje się od południa, ale od wschodu lub zachodu, wzorzec pozwala zmodyfikować budynek tak, by użyteczna część terenu zewnętrznego została zwrócona w kierunku południowym. Pomaga również uzupełnić wzorce KRAWĘDŹ BUDYNKU (160) i POKÓJ ZEWNĘTRZNY (163).

***

Obszar bezpośrednio na zewnątrz budynku od strony południowej — kąt między jego ścianami a ziemią, gdzie padają promienie słoneczne — musi być zagospodarowany i przekształcony w miejsce pozwalające ludziom wygrzewać się na słońcu.

Podkreślaliśmy już, że ważne tereny zewnętrzne powinny leżeć na południe od budynku, któremu służą. Empiryczne dowody potwierdzające to założenie przedstawiliśmy we wzorcu PRZESTRZEŃ ZEWNĘTRZNA OTWARTA NA POŁUDNIE (105). Jednak nawet jeśli tereny zewnętrzne wokół budynku są zwrócone na południe, wciąż nie mamy gwarancji, że ludzie naprawdę zechcą z nich korzystać.

W tym wzorcu omówimy delikatną kwestię. Otóż zwrócone na południe podwórko lub ogród wciąż nie będą działać, o ile nie będzie tam ważnego pod względem funkcjonalnym słonecznego miejsca, celowo i specyficznie umieszczonego ze względu na słońce, położonego w punkcie zwornikowym między wnętrzem a zewnętrzem, i bezpośrednio obok pokoi, którym służy.

We wzorcu PRZESTRZEŃ ZEWNĘTRZNA OTWARTA NA POŁUDNIE (105) przedstawiliśmy już parę dowodów na to, że głęboki pas cienia między budynkiem a obszarem słonecznym może działać jak bariera i powodować, że ten obszar nie będzie właściwie wykorzystany. To właśnie te dowody prowadzą nas do przekonania, że najważniejsze słoneczne miejsca powstają bezpośrednio przy zewnętrznych ścianach budynku, gdzie ludzie mają w nie wgląd z wnętrza i mogą wychodzić z domu prosto na słońce, opierając się o drzwi budynku. Zaobserwowaliśmy ponadto, że miejsca te bardziej przyciągają ludzi, jeżeli są w załomach budynku czy ściany — tam, gdzie żywopłot, niski murek czy słup tworzą wystarczające zamknięcia, zapewniają tło i oparcie, by zażywać słońca.

I na koniec, oczywiście, jeżeli takie miejsce ma skutecznie pełnić swoją funkcję, trzeba jakiejś zachęty do odwiedzania go: czegoś specjalnego, co przyciągnie ludzi. Może to być huśtawka, stół z roślinami doniczkowymi, jakiś wyjątkowo wspaniały widok, schodek z cegły, na którym można usiąść i patrzeć na sadzawkę — cokolwiek, byle miało siłę przyciągania ludzi bez zbytniego zastanowienia.

Oto przykład — słoneczne miejsce przy krawędzi budynku, bezpośrednio związane z jego wnętrzem i usytuowane w rogu. Codziennie ktoś tam przychodzi, by na chwilę usiąść, podlać rośliny, sprawdzić, jak rosną, i skorzystać ze słońca.

Słoneczne miejsce

Szczególnie wspaniała wersja tego wzorca może powstać wtedy, gdy kilka słonecznych miejsc umieścimy razem, tak by na przykład służyły GRUPIE DOMÓW (37) czy też WSPÓLNOCIE PRACY (41). Jeżeli takie miejsca utworzą otwarty na południe łuk słonecznych punktów, pozostających jeden od drugiego w odległości umożliwiającej rozmowę, wówczas wychodzenie na słońce stanie się wydarzeniem społecznym.

Dlatego:

W obrębie zwróconego w stronę południową podwórka, ogrodu czy dziedzińca znajdź taki punkt między budynkiem a jego otoczeniem, który jest najlepiej nasłoneczniony. Stwórz tam szczególne miejsce słoneczne. Niech będzie to ważne pomieszczenie zewnętrzne, miejsce do pracy na słońcu albo dla huśtawki i specjalnych roślin, miejsce, gdzie można zażyć kąpieli słonecznej. Postępuj szczególnie uważnie, by usytuować to słoneczne miejsce tam, gdzie będzie osłonięte od wiatru. Ciągłe podmuchy mogą zniechęcić ludzi do odwiedzania nawet najładniejszego zakątka.

***

Samo miejsce, na ile się da, traktuj jako pomieszczenie — PRYWATNY TARAS WYCHODZĄCY NA ULICĘ (140), POKÓJ ZEWNĘTRZNY (163). Niech ma przynajmniej dwa metry głębokości, nigdy mniej — DWUMETROWY BALKON (167). Wprowadź naturalne listowie lub płócienny daszek, żeby filtrować światło w gorące dni PRZEFILTROWANE ŚWIATŁO (238), ŚCIEŻKA POD TRELIAŻEM (174), DACHY NAMIOTOWE (244). Umieść tam miejsca do siedzenia zgodnie ze wzorcem MIEJSCA DO SIEDZENIA (241)...