128.

...zgodnie ze wzorcem PRZESTRZEŃ ZEWNĘTRZNA OTWARTA NA POŁUDNIE (105) budynek został tak umieszczony, żeby umożliwić promieniom słonecznym bezpośredni dostęp do wnętrza poprzez otaczające ogrody. Dzięki wzorcowi STOPNIOWANIE INTYMNOŚCI (127) masz już pogląd na ogólny rozkład pomieszczeń publicznych i prywatnych w budynku. Niniejszy wzorzec wskazuje pomieszczenia i przestrzenie w kolejnych stopniach prywatności, które potrzebują najwięcej światła słonecznego. Wzorzec ułatwia takie ich rozmieszczenie, żeby „słońce we wnętrzach” pojawiało się tam, gdzie zgodnie ze wzorcem STOPNIOWANIE INTYMNOŚCI (127) ludzie przebywają najczęściej.

  Każdy zna te zasady. Ale może o nich zapomnieć lub je zlekceważyć, biorąc pod uwagę inne kwestie. Naprawdę niewiele rzeczy ma tak duży wpływ na samopoczucie człowieka wewnątrz pomieszczenia, jak promienie słoneczne wpadające do środka. Jeżeli chcesz mieć pewność, że dom lub budynek i każde w nim pomieszczenie będą miejscami cudownymi i wygodnymi, nie zapominaj o tym wzorcu. Traktuj go poważnie; trzymaj się go uparcie i nalegaj na jego stosowanie. Porównaj znane ci pomieszczenia, które są oświetlone światłem słonecznym, z tyloma innymi, którym takiego światła brakuje.

  Dzięki wzorcowi PRZESTRZEŃ ZEWNĘTRZNA OTWARTA NA POŁUDNIE (105) budynek jest zwrócony na południe. Teraz głównym problemem jest rozplanowanie pomieszczeń wzdłuż jego południowej krawędzi. Oto kilka przykładów: (1) weranda, którą późnym popołudniem oświetla zachodzące słońce; (2) kącik śniadaniowy z widokiem na ogród, słoneczny o poranku; (3) pokój kąpielowy zaaranżowany tak, żeby oświetlało go pełne poranne słońce; (4) pracownia oświetlona w środku dnia pełnym słońcem z południa; (5) krawędź pokoju dziennego, gdzie słońce pada na ścianę zewnętrzną i ogrzewa kwitnące rośliny.

  Podstawowy diagram tego wzorca przedstawia zależności między częściami domu a porannym, popołudniowym i wieczornym słońcem. Jeżeli chcesz, by projektowany przez ciebie budynek był prawidłowo nasłoneczniony, przede wszystkim określ swoje wymagania dotyczące słońca: zrób własny diagram, podobny do diagramu podstawowego, ale uwzględniający twoje specyficzne potrzeby. Następnie zorganizuj przestrzenie wzdłuż południowej, południowo-wschodniej i południowo-zachodniej części budynku, tak żeby „chwytały” słońce. Zwróć szczególną uwagę na właściwe opracowanie południowej krawędzi budynku, żeby słońce mogło penetrować wnętrze przez cały dzień. Zwykle wymaga to wydłużenia budynku wzdłuż osi wschód — zachód.

  Jeżeli rozważymy kwestię wpływu światła słonecznego na wnętrza z punktu widzenia dostarczanego ciepła, dojdziemy do podobnego wniosku. Długa oś wschód — zachód budynku ułatwia zatrzymywanie ciepła w zimie i oddawanie go latem. Dzięki temu w budynku przebywa się przyjemniej i jest on tańszy w eksploatacji. „Optymalny kształt” budynku wydłużonego wzdłuż osi wschód — zachód przedstawiamy w tabeli, która powstała na podstawie książki Design with Climate (Projektowanie zgodnie z klimatem)³⁵. Zauważ, że zawsze najlepiej jest ustawić długą oś budynku zgodnie z kierunkiem wschód — zachód.

  Dlatego:

  Tam, gdzie możesz, utwórz słoneczne pomieszczenia wewnętrzne, a naprzeciw nich stwórz pomieszczenia zewnętrzne — SŁONECZNE MIEJSCE (161), POKÓJ ZEWNĘTRZNY (163), OKNA, KTÓRE SIĘ SZEROKO OTWIERAJĄ (236). Sypialnie umieść od wschodu — SYPIALNIA OD WSCHODU (138), a spiżarnię, składzik i garaże od północy — ŚCIANA PÓŁNOCNA (162). W kuchni umieść blat do pracy w słonecznym miejscu — BLAT KUCHENNY W SŁONECZNYM MIEJSCU (199). Zastosuj tę zasadę także w przypadku każdego stołu do pracy i biurka w DOMOWYM WARSZTACIE (157) oraz WYDZIELONYM MIEJSCU DO PRACY (183)...