56.

ŚCIEŻKI I STOJAKI ROWEROWE*

...na terenie STREFY TRANSPORTU LOKALNEGO (11) występuje duża koncentracja małych pojazdów, takich jak rowery, wózki elektryczne, czasem także konie. Zachodzi więc potrzeba stworzenia systemu ścieżek rowerowych, które nie tylko odgrywają ważną rolę w tworzeniu obszarów lokalnego transportu, ale mogą również pomóc w modyfikowaniu wzorców ZAPĘTLONE DROGI LOKALNE (49) i SIEĆ CIĄGÓW PIESZYCH A SAMOCHODY (52).

***

Rowery są tanie, zdrowe i przyjazne dla środowiska, lecz środowisko nie jest zaprojektowane z myślą o nich. Rowery na drogach są zagrożone przez samochody, z kolei na chodniku zagrażają pieszym.

Gdy chcemy stworzyć środowisko przyjazne rowerom, musimy rozwiązać następujące problemy:

1. Ruch rowerów jest zagrożony wszędzie tam, gdzie styka się z natężonym ruchem samochodowym.

2. Zagrożeniem dla rowerów są również zaparkowane samochody. Utrudniają one kierującym rowerem zauważenie pieszych, a przechodniom — zobaczenie rowerzysty. Ponieważ rowerzyści często są zmuszani do przejeżdżania blisko zaparkowanych samochodów, istnieje też niebezpieczeństwo, że ktoś otworzy drzwi samochodu tuż przed rowerem.

3. Rowery są zagrożeniem dla pieszych na ciągach pieszych. Mimo to ludzie często jeżdżą na rowerze po chodnikach, a nie po jezdni, ponieważ w ten sposób mogą szybciej dotrzeć do celu.

4. Tam gdzie jest wiele rowerów, na przykład w okolicy szkół czy uczelni, mogą one na swój sposób zamienić strefę pieszą w pustynię, podobnie jak to jest w wypadku zaparkowanych samochodów.

Oczywistym rozwiązaniem tych problemów jest stworzenie całkowicie niezależnego systemu ścieżek rowerowych. Jednak takie rozwiązanie jest mało realne i raczej niepożądane. Badanie Students on Wheels (Studenci na kółkach)¹⁰⁴ wskazuje na to, że zarówno rowerzyści, jak i osoby niekorzystające z roweru chcą mieszanego systemu, byle tylko był w miarę bezpieczny.

My również uważamy, że ścieżki rowerowe powinny przebiegać ulicami i wzdłuż ścieżek dla pieszych. Jeżeli wciśniemy rowery w zupełnie odrębny system, prawie na pewno będzie on naruszany przez ludzi skracających sobie drogę w poprzek innych sieci. A przepisy, które zapewniałyby całkowite zniknięie rowerów z dróg i ścieżek dla pieszych, zniechęcałyby ludzi do korzystania z tego środka lokomocji. Bez takich ograniczeń rowerzyści i tak mają dość kłopotów. Zatem w miejscach, gdzie jest to możliwe, ścieżki rowerowe powinny pokrywać się z trasami dróg i głównych ciągów pieszych.

Kiedy ścieżki rowerowe biegną wzdłuż głównych dróg, muszą być oddzielone od jezdni. Najbezpieczniej dla rowerzystów jest wtedy, gdy ścieżka rowerowa znajduje się kilkanaście centymetrów nad poziomem jezdni lub też oddziela ją od jezdni szpaler drzew.

Gdy ścieżki rowerowe biegną wzdłuż lokalnych dróg, po stronie ścieżki powinno się usunąć z ulicy parkingi. Trasa dla rowerów może po prostu być częścią jezdni i przebiegać na tym samym poziomie. W artykule zamieszczonym w październiku 1971 roku w „Oregon Daily Emerald” Bascome sugeruje, by ścieżki rowerowe wzdłuż ulic wytyczać zawsze po ich słonecznej stronie.

Kiedy ścieżki rowerowe biegną wzdłuż ciągów pieszych, powinny być w stosunku do nich obniżone o kilkanaście centymetrów. Różnica poziomów sprawi, że piesi poczują się bezpieczniej.

Zaciszne chodniki i niektóre strefy piesze należy całkowicie chronić przed ruchem rowerowym z tego samego powodu, z jakiego muszą być chronione przed ruchem samochodowym. Można to osiągnąć, prowadząc ścieżki rowerowe z dala od tych obszarów lub też zamykając te miejsca stopniami albo niskimi murkami, przez co zmusi się rowerzystów do tego, by zeszli z rowerów i prowadzili je obok siebie.

Dlatego:

Zbuduj system ścieżek przeznaczonych dla rowerów. Niech będą wyraźnie oznaczone specjalną, charakterystyczną nawierzchnią (na przykład czerwonym asfaltem). Na tyle, na ile to możliwe, zadbaj, by drogi rowerowe biegły wzdłuż lokalnych dróg lub głównych ciągów pieszych. Gdy ścieżka rowerowa biegnie wzdłuż lokalnej drogi, jej powierzchnia może znajdować się na poziomie jezdni — jeżeli to możliwe po słonecznej stronie ulicy. Gdy ścieżka rowerowa biegnie wzdłuż ciągu pieszego, niech będzie od niego oddzielona i położona kilkanaście centymetrów niżej. Doprowadź system ścieżek rowerowych na odległość nie większą niż 30 metrów od każdego z budynków, przy których staną specjalne stojaki na rowery.

***

Umieść stojaki na rowery po jednej stronie głównego wejścia do budynku, tak aby rowery nie zakłócały naturalnego ruchu wchodzących i wychodzących ludzi — GŁÓWNE WEJŚCIE (110). Zapewnij im jakąś osłonę. Ścieżka od stojaków do głównego wejścia niech także będzie osłonięta — PODCIENIA (119). Dbaj o to, by nie można było wjechać rowerem w ciche alejki i do ogródków — CICHE ZAKĄTKI (59), ŚCIANA OGRODOWA (173)...

¹⁰⁴Jany, Putney, Ritter, Students on Wheels, Department of Landscape Architecture, Eugene, Oregon: University of Oregon 1972.