59.

CICHE ZAKĄTKI*

...ogólne zasady rozmieszczenia miejsc pracy określa wzorzec ROZPROSZONE MIEJSCA PRACY (9), a ich dokładną organizację i rozkład — wzorzec WSPÓLNOTA PRACY (41). Należy jednak zadbać o to, żeby w pobliżu miejsc pracy znalazły się strefy ciszy komplementarne dla pracy. Kwestię tę opisuje niniejszy wzorzec i kilka następnych.

***

Każdy, kto musi pracować w hałasie, w biurze, wśród wielu ludzi, powinien móc zrobić sobie chwilę przerwy oraz odpocząć w ciszy, bliżej natury.

Droga spacerowa wzdłuż Sekwany to trasa wiodąca przez sam środek Paryża. To przykład klasycznego „cichego zakątka” w samym centrum wielkiego miasta. Ludzie uciekają tam od ulic, ruchu i handlu, by się powłóczyć wzdłuż rzeki, gdzie panuje spokój sprzyjający rozmyślaniom.

Potrzebę istnienia takich miejsc często uznawano i uznaje się obecnie na uniwersytetach, gdzie powstawały zaciszne miejsca przechadzek, w których ludzie mogli oddać się przemyśleniom, spędzić przerwę lub odbyć prywatną rozmowę. Piękny przykład stanowi Uniwersytet Cambridge, gdzie każdy wydział ma swoje „zaplecze” — zaciszne dziedzińce opadające ku rzece Cam. Ale potrzeba cichych zakątków wykracza poza uniwersytet. Występuje wszędzie, gdzie ludzie pracują w gęsto zaludnionych, hałaśliwych miejscach.

Żeby odpowiedzieć na tę potrzebę, możemy wyobrazić sobie jakikolwiek budynek — ma on swój przód i tył; jeżeli przód jest otwarty na życie uliczne (samochody, uliczkę handlową, dostawy), wówczas tył może być zastrzeżony dla ciszy.

Aby na tyłach budynku słyszeć tylko dźwięki natury — wiatr, ptaki, wodę — trzeba to miejsce zabezpieczyć przed hałasem. Musi być ono zarazem w pewnej odległości od budynków, którym służy. To nasuwa pomysł chodnika na ich tyłach, być może oddzielonego od nich małymi, prywatnymi ogródkami, chronionego solidnym ogrodzeniem i gęstą roślinnością na całej długości.

Przykładem takiego miejsca jest przejście przez teren obok katedry w Chichester. Po obu jego stronach stoi solidny, ceglany mur, wzdłuż którego na całej długości posadzono kwiaty. Alejka prowadzi od katedry, biegnąc równolegle, ale w pewnym oddaleniu od głównej drogi miejskiej. Na tej ścieżce, nie dalej jak o blok ulic od głównego skrzyżowania w mieście, można usłyszeć bzyczenie pszczół.

Jeżeli połączy się kilka takich przejść, powstanie przypominający wstęgę system spokojnych zakątków — przyjemnych alejek oddalonych od ulicznego hałasu. Ponieważ szum wody odgrywa tak istotną rolę w kreowaniu spokoju, ścieżki powinny zawsze dochodzić do lokalnych SADZAWEK I STRUMYKÓW (64). Im dłużej ścieżki będą mogły biec wzdłuż wody, tym lepiej.

Dlatego:

Stwórz na tyłach budynków w ruchliwych częściach miasta ciche zakątki z dala od hałasu. Zbuduj przejście wzdłuż tego spokojnego „zaplecza”, położone z dala od budynków, mające pełne nasłonecznienie, ale odizolowane od źródeł hałasu ścianami, budynkami i odległością. Upewnij się, że ścieżka nie będzie naturalnym skrótem dla tłumu pieszych i połącz ją z innymi przejściami tak, aby powstała długa wstęga zacisznych zaułków, które łączą się przy lokalnych sadzawkach, strumykach i obszarach zieleni.

***

W miarę możliwości twórz ciche zakątki tam, gdzie znajduje się woda powierzchniowa — SADZAWKI I STRUMYKI (64), WODA STOJĄCA (71) — oraz tam gdzie ciągle rosną wspaniałe drzewa, niezniszczone przez ruch samochodowy — MIEJSCA DRZEWNE (171). Połącz je z DOSTĘPNĄ ZIELENIĄ (60). Chroń przed hałasem, budując murki lub budynki — ŚCIANA OGRODOWA (173)...