25.

DOSTĘP DO WODY*

...woda jest zawsze bardzo cennym dobrem. Spośród niezwykłych zakątków przyrodniczych ujętych we wzorcu ŚWIĘTE MIEJSCA (24) postanowiliśmy wyróżnić plaże nad oceanami i jeziorami oraz brzegi rzek, ponieważ są one unikatowe, nic ich nie zastąpi. Ich utrzymanie i właściwe użytkowanie wymaga oddzielnego wzorca.

***

Ludzie tęsknią do wielkich tafli wody. Ale to ludzkie dążenie ku wodzie może się również przyczyniać do jej niszczenia.

Albo drogi, autostrady i przemysł, degradując brzegi zbiorników wodnych, powodują, że woda staje się niedostępna dla ludzi — brudna, niebezpieczna, zdradliwa; albo — jeśli brzeg wody jest chroniony — staje się własnością prywatną.

Zablokowany dostęp do wody

Ludzi cechuje jednak głęboka, żywotna potrzeba obcowania z wodą⁶⁵.

Aby rozwiązać ten problem, musimy zrozumieć, że chęć budowania w pobliżu wody jest dla ludzi całkowicie naturalna, jednak teren bezpośrednio przylegający do brzegów powinien być przeznaczony dla użytku publicznego. Ponieważ drogi mogą zniszczyć brzeg zbiornika wodnego, powinny przebiegać z dala od niego. Do wody mogą się zbliżać tylko te drogi, które biegną prostopadle do brzegu.

Formy życia na krawędzi obszaru wodnego

Szerokość pasa ogólnodostępnego terenu wzdłuż brzegu może być zróżnicowana w zależności od rodzaju zbiornika, gęstości zagospodarowania na tym obszarze i uwarunkowań ekologicznych. Wzdłuż terenów gęsto zagospodarowanych taki pas może się składać jedynie z kamiennej promenady; w miejscach, gdzie zabudowa jest rzadsza, może być to publiczny park, rozciągający się na szerokość setek metrów od plaży.

Dlatego:

Kiedy naturalne zbiorniki wodne występują w pobliżu ludzkich osad, traktuj je z wielkim szacunkiem. Zawsze zachowuj ogólnodostępny pas terenu tuż nad wodą. Dopuszczaj zagęszczone osadnictwo bezpośrednio przy wodzie tylko w dużych odstępach wzdłuż brzegu.

***

Szerokość publicznego terenu będzie różna w zależności od rodzaju zbiornika i uwarunkowań ekologicznych. W jednym wypadku może być to jedynie prosta kamienna promenada szerokości około metra, biegnąca wzdłuż brzegu rzeki — PROMENADA (31). W innym — mogą być to wydmy ciągnące się setki metrów od plaży — KRAJOBRAZ WIEJSKI (7). Niezależnie od sytuacji, nie buduj dróg równoległych do brzegu bliżej niż półtora kilometra od wody. Za to niech wszystkie drogi prowadzące nad wodę przebiegają pod kątem prostym do brzegu, w bardzo dużej odległości od siebie — RÓWNOLEGŁE DROGI (23). Jeżeli budujesz parkingi, to niech będą niewielkie — MAŁE PARKINGI (103)...

⁶⁵C. G. Jung, Symbole przemiany, przeł. R. Reszke, Warszawa: „Wrota” 1998 — gdzie Jung traktuje zbiorniki wodne, które pojawiają się w snach, jako spójną reprezentację podświadomości śniącego.