192.

...ten wzorzec pomaga uzupełnić wcześniejsze, które decydują o kształcie każdego pokoju: ŚWIATŁO Z DWÓCH STRON W KAŻDYM POKOJU (159), ZRÓŻNICOWANA WYSOKOŚĆ POMIESZCZEŃ (190) i KSZTAŁT PRZESTRZENI WEWNĘTRZNEJ (191). Gdy wzorce te są ustalone, niniejszy pomaga precyzyjniej rozmieścić okna w ścianach. Określa on, ile właściwie okien powinno znaleźć się w pomieszczeniu, w jakiej odległości mają być od siebie i jaka ma być ich całkowita powierzchnia.

  Kiedy ludzie pozostają w jednym miejscu przez jakiś czas, muszą mieć możliwość odprężenia się, poprzez widok na świat inny od tego, w którym właśnie się znajdują, świat na tyle różnorodny i żywy, by zapewnić to odprężenie.

  Amos Rapoport zebrał opisy trzech sal seminaryjnych Uniwersytetu Kalifornijskiego, które nie miały okien. Notatki te sporządzili wykładowcy i studenci anglistyki, których poproszono o scharakteryzowanie gal w ramach ćwiczenia pisemnego. Opinie są bardzo negatywne, chociaż wcale tego nie sugerowano. W wielu z nich pojawiają się twierdzenia o zamkniętych, pozbawionych okien czy odizolowanych od reszty świata salach.

  Oto dwa przykłady:

  Brian Wells, badając wybór stanowisk pracy przez pracowników biurowych, odkrył, że 81% wszystkich badanych wybiera miejsce przy oknie¹⁰⁵. Wielu badanych motywowało swój wybór raczej „światłem dziennym”, a nie „widokiem”. Jednocześnie gdzie indziej w tym samym raporcie znalazła się informacja, że osoby badane pracujące z dala od okien znacznie przeceniają ilość dochodzącego do nich światła dziennego w porównaniu ze sztucznym światłem¹⁰⁶. To sugeruje, że ludzie tak naprawdę chcą przebywać blisko okien z innych przyczyn niż potrzeba dostępu do światła dziennego. Nasze przypuszczenie, że chodzi tu o widok, potwierdza fakt wyraźnie mniejszego zainteresowania siedzeniem przy oknie, jeżeli otwiera się ono na studnię świetlną, która wpuszcza światło, ale nie zapewnia żadnego widoku.

  Thomas Markus przedstawił wyraźne dowody na to, że pracownicy biurowi preferują okna z pełnymi znaczenia widokami, na przykład na miejskie życie lub przyrodę, niż okna z widokami, które wprawdzie obejmują szerokie przestrzenie, ale są pozbawione ciekawych i znaczących elementów¹⁰⁷.

  Przyjmijmy zatem, że ludzie rzeczywiście muszą mieć możliwość wyglądania na świat inny niż ich bezpośrednie otoczenie. Jaka więc powinna być w przybliżeniu całkowita powierzchnia okien w pomieszczeniu? W dużym stopniu zależy to od klimatu, szerokości geograficznej oraz wielkości powierzchni odbijających światło na zewnątrz, wokół budynku. Należy jednak przyjąć, że współczynnik powierzchni podłogi do powierzchni okna, chociaż odmienny w różnych częściach świata, może mieć w przybliżeniu stałą wartość w danym regionie.

  Dlatego sugerujemy, byś pochodził po mieście, w którym mieszkasz, i wybrał sześć pomieszczeń, w których światło naprawdę ci się podoba. W każdym z nich zmierz powierzchnię okien i policz, jaki procent powierzchni podłogi ona stanowi, a następnie oblicz średnią tych wyników.

  W przeprowadzonych przez nas badaniach, w Berkeley w stanie Kalifornia, odkryliśmy, że pokoje są najprzyjemniejsze, kiedy powierzchnia okien stanowi około 25% powierzchni podłogi, a czasem nawet 50% (czyli 25—50 metrów kwadratowych okien na każde 100 metrów kwadratowych podłogi). Oczywiście wartości te będą się zmieniały — i to znacznie — w zależności Od części świata. Wyobraź sobie takie miejsca jak Rabat, Timbuktu, Antarktyka, północna Norwegia, Włochy, brazylijska dżungla...

  Dlatego:

  Dokładne położenie okien sprecyzuj w momencie, gdy je instalujesz — NATURALNE DRZWI I OKNA (221). Podziel powierzchnię każdego okna na MAŁE SZYBKI (239). Pod każdym oknem umieść bardzo NISKI PARAPET (222), aby zapewnić lepszy widok, i zrób GŁĘBOKIE GLIFY (223), aby światło we wnętrzu było tak miękkie, jak tylko to możliwe...