170.

DRZEWA OWOCOWE*

...zarówno WSPÓLNE TERENY (67) położone na zewnątrz warsztatów, biur oraz domów, jak i prywatne ogrody, które są związane z indywidualnymi budynkami — NA WPÓŁ UKRYTY OGRÓD (111) — mogą zostać wzbogacone dzięki posadzeniu drzew owocowych. Przecież ogród, czy to publiczny; czy prywatny, powinien być użyteczny. Nie jest jednak gospodarstWem rolnym, lecz miejscem, które jest użyteczne, a zarazem piękne wiosną i jesienią, i stanowi wspaniałe miejsce spacerów, ponieważ cudownie pachnie i jest w nim sad.

***

W klimatach, w których rosną drzewa owocowe, sad nadaje ziemi niemal magiczną siłę: pomyśl o plantacjach pomarańczy w południowej Kalifornii, drzewach wiśniowych w Japonii i gajach oliwnych w Grecji. Ale wydaje się, że rozwój miast stale niszczy te drzewa i niweczy jakość, jaką reprezentują.

Fakt, że wraz z porami roku drzewa zmieniają się i że rodzą owoce, ma swoje szczególne konsekwencje. Sady umożliwiają doświadczanie w miastach tego, co prawie już zanikło, a mianowicie obserwację wzrostu roślin, zbiory plonów, dostęp do lokalnego źródła świeżego pożywienia, wreszcie spacer ulicą, zerwanie jabłka prosto z drzewa i zatopienie w nim zębów.

Drzewa owocowe zasadzone na wspólnych terenach wzbogacają sąsiedztwo i dają społeczności znacznie więcej niż te same drzewa rosnące na tyłach prywatnych domów: drzewa uprawiane prywatnie rodzą na ogół więcej owoców, niż jedno gospodarstwo domowe jest w stanie spożyć. Na terenach publicznych drzewa budzą u ludzi poczucie odpowiedzialności i dają nadzieję na wspólne korzyści. A ponieważ drzewa owocowe wymagają co roku opieki, przycinania i zbierania owoców, w naturalny sposób angażują ludzi do działania na wspólnym terenie. Sad to miejsce, gdzie mieszkańcy mogą wziąć odpowiedzialność za swój lokalny wspólny obszar, w wolnym czasie pracować wraz z dziećmi i szczycić się efektami swojej pracy.

Wyobraźcie sobie społeczność, która stopniowo dzięki drzewom owocowym będzie w stanie zaspokoić część swojego zapotrzebowania na owoce, soki czy przetwory owocowe. Początkowo będzie to oczywiście tylko mała porcja, ale z czasem ulegnie to zmianie. Dbanie o drzewa nie wymaga tak dużo trudu, jeśli pracę wykonuje wspólnie wiele osób, a satysfakcja będzie ogromna.

Dlatego:

Zakładaj małe sady drzew owocowych w ogrodach i na wspólnych terenach wzdłuż ścieżek i ulic, w parkach i w sąsiedztwach — wszędzie tam, gdzie są ustabilizowane grupy ludzi, którzy sami mogą dbać o drzewa i zbierać owoce.

***

Jeśli któreś z drzew owocowych jest wyjątkowo ładne lub okazałe, stwórz pod nim MIEJSCE DRZEWNE (171) z SIEDZISKIEM OGRODOWYM (176) lub tak zaplanuj ścieżkę, by drzewo stało się naturalnym celem przy ścieżce — CIĄGI PIESZE I CELE (120)...