76.
DOM DLA MAŁEJ RODZINY*

...zgodnie ze wzorcem RODZINA (75) każda rodzina nuklearna powinna być członkiem większego grupowego gospodarstwa domowego. Jeżeli to nie jest możliwe, budując dom dla małej rodziny, rób, co tylko możesz, żeby stworzyć jakieś większe, grupowe gospodarstwo domowe, dzięki połączeniu ze sobą kilku bezpośrednio sąsiadujących rodzin. W każdym przypadku stwórz choć zalążek GRUPY DOMÓW (37).
***
Wiele małych gospodarstw domowych, które nie mają samodzielnego pokoju zabaw dla dzieci i których nie stać też na niańkę, zostaje zdominowanych przez dzieci. Dzieci chciałyby oczywiście być tam, gdzie dorośli, ci zaś nie mają serca albo dość stanowczości, aby utrzymać je z dala od pewnych miejsc. W rezultacie cały dom zamienia się w jeden pokój dziecinny — wszędzie walają się dziecięce ubranka, rysunki, buciki, rowerki, zabawki, wszędzie panuje nieład. Niektórym z tym dobrze — są szczęśliwi, rezygnując we własnym domu z porządku, ciszy i spokoju świata dorosłych.
Jednak dla osiągnięcia pewnej równowagi trzeba zadbać o to, by w domu dla małej rodziny znajdowały się trzy wyodrębnione terytoria: domena dwojga, zarezerwowana dla dorosłych; domena dzieci, gdzie rządzą potrzeby dzieci; oraz wspólna przestrzeń między tymi strefami, połączona z nimi.
Strefa dla dwojga powinna być czymś więcej niż tylko pokojem, chociaż pokoje są jej częścią. To terytorium, które kreuje ich jako dorosłych — parę, nie zaś ojca i matkę. Inna część ich życia jest związana z dziećmi, przyjaciółmi i pracą. Muszą mieć miejsce, które będzie w sposób oczywisty wyrażać ich dorosłość tylko we dwoje. Dzieci też mogą tam przebywać, ale musi być dla nich jasne, że znajdują się w świecie dorosłych — patrz DOMENA PARY (136).
Świat dzieci również musi być postrzegany jako terytorium, które jest ich udziałem właśnie jako dzieci — DOMENA DZIECI (137). Trzeba ustalić, że jest to część domu istniejąca na takich samych prawach jak inne części. Znowu nie chodzi o to, żeby wykluczyć z niej dorosłych, mogą oni tam wejść, ale muszą wówczas pamiętać, że tym razem to oni są na terytorium dzieci.
Teren wspólny pełni te funkcje, które dorośli i dzieci dzielą pospołu: wspólne posiłki, siedzenie razem, gry i zabawy, być może kąpiel, uprawianie ogródka — wszystko co dotyczy potrzeb na wspólnym terytorium. Jest dość prawdopodobne, że to terytorium będzie większe niż oba pozostałe.
Zauważmy, że rozplanowanie domu przedstawione w niniejszym wzorcu różni się istotnie od sposobu, w jaki współcześnie buduje się większość domów dla małych rodzin. Na przykład jedną z popularnych dzisiaj koncepcji, porównywalną do naszej, ale całkiem odmienną, jest podmiejski dom dwustrefowy z częścią sypialną i częścią wspólną, dzienną.

Typowy dwustrefowy dom podmiejski
Chociaż uwzględniono w nim oddzielną sypialnię rodziców, strefa sypialna tego domu jest w zasadzie jedną całością, wspólną dla rodziców i dzieci, a w rezultacie dzieci wciąż kręcą się wokół tej sypialni. Takie rozplanowanie przestrzeni pozbawione jest wyodrębnienia, o które nam chodzi.
Poniżej przedstawiono wspaniały plan, który spełnia nasze wymagania.

Dom trzystrefowy — z domeną rodziców na piętrze
Dlatego:

***
Traktuj taki dom podobnie jak każdy inny — jak odrębny fragment terytorium — TWÓJ WŁASNY DOM (79). Stwórz trzy główne strefy, zgodnie z odpowiednimi dla nich wzorcami — WSPÓLNE OBSZARY W SERCU BUDYNKU (129), DOMENA PARY (136), GRUPA DZIECIĘCYCH ŁÓŻECZEK (143) — i połącz wspólną przestrzeń z sypialnią zgodnie ze wzorcem DOMENA DZIECI (137)...