53.

...w strukturze miasta można wyróżnić wiele poziomów, a na nich wiele odrębnych jednostek. Są sąsiedztwa — ROZPOZNAWALNE SĄSIEDZTWO (14), zespoły — GRUPA DOMÓW (37), wspólnoty w pracy — WSPÓLNOTA PRACY (41). Istnieje też wiele mniejszych zespołów budynków, które powstają wokół jakiejś sfery ruchu — BUDYNEK ZŁOŻONY (95), STREFY RUCHU (98). Wszystkie wyróżnia to, że aby do nich dotrzeć, przechodzi się przez określoną „bramę” — pełni ona funkcję progu, stanowiąc o istnieniu danej jednostki.

  Wiele części miasta ma zakreślone granice. Zazwyczaj tworzą się one w ludzkich umysłach. Wyznaczają koniec pewnego rodzaju aktywności czy miejsca i początek następnego. W wielu wypadkach taka aktywność mocniej się wyróżnia, staje się jaskrawsza i intensywniejsza, jeżeli istniejąca w ludzkich umysłach granica znajduje potwierdzenie w rzeczywistości fizycznej.

  Granica wokół danej strefy, czy jest to sąsiedztwo, zespół budynków, czy też inny teren, ma największe znaczenie w miejscach, gdzie przecinają ją ścieżki. Jeżeli punkt przekroczenia granicy jest niewidoczny, to niezależnie od intencji i powodów granicy tam nie ma. Pojawi się, będzie odczuwana dopiero wtedy, gdy takie przejście zostanie wyraźnie oznaczone. Przecięcie granicy przez ścieżkę może być zasadniczo oznaczone jedynie przez bramę. Dlatego właśnie różne jej rodzaje odgrywają tak istotną rolę w środowisku.

  Bramy mogą mieć wiele form: dosłownej bramy, mostu, przejścia między stojącymi blisko siebie budynkami, alei drzew, przejścia prowadzącego przez budynek. Wszystkie one spełniają te same funkcje: znaczą punkt przekraczania granicy i pomagają ją wyróżnić. Wszystkie są „rzeczami”, które istnieją w rzeczywistości, nie są zaledwie lukami czy dziurami, lecz konkretnymi całościami.

  Podstawowym uczuciem, które musi wywoływać brama, jest uczucie przechodzenia.

  Dlatego:

  Niech bramy będą masywnymi elementami architektonicznymi, widocznymi z każdej strony, z której można się do nich zbliżyć, obejmującymi ścieżki, przebijającymi otwór w budynku, tworzącymi most lub miejscami o wyraźnej różnicy wysokości. Przede wszystkim jednak muszą być „rzeczami”, podobnie jak opisane GŁÓWNE WEJŚCIE (110), ale większe. Gdziekolwiek to możliwe, podkreślaj uczucie przejścia do innego świata, którego doświadcza człowiek, przechodząc przez bramę. Niech granicę wyznacza zmiana światła, nawierzchni, inny widok, przejście nad wodą, zmiana poziomu ścieżki — WEJŚCIE STOPNIOWANE (112). W każdym wypadku traktuj główną bramę jako punkt początkowy pieszej wędrówki we wnętrzu dzielnicy — STREFY RUCHU (98)...