5.
SIATKA WIEJSKICH DRÓG

...dzięki wzorcowi PASY MIEJSKIE I PASY WIEJSKIE (3) wiemy, że między terenami miejskimi a wiejskimi istnieje dość ostry podział. Ale na obrzeżach pasów miejskich, w miejscach, gdzie zaczynają się pasy wiejskie, potrzebujemy dodatkowego rodzaju struktury. Tą strukturą tradycyjnie były przedmieścia. Jednakże...
***
Wiele osób chce mieszkać na wsi i jednocześnie w pobliżu dużego miasta. Jednak układ, w którym tysiące małych gospodarstw znajdują się o kilka minut od głównego centrum miasta, jest geometrycznie niemożliwy.
Kto chce wygodnie mieszkać na wsi, musi mieć kawałek własnej ziemi — wystarczająco duży, by zmieścić na nim sad, konie, krowy i kurczaki — oraz bezpośredni dostęp do rozpościerającego się po horyzont otwartego krajobrazu. Kto chce mieć blisko do miasta, musi mieszkać przy drodze, po której jeździ autobus i którą w kilka minut dojedzie do centrum.
Obydwa cele można osiągnąć, jeśli poprowadzi się drogi wiejskie po obwodzie rozległych, otwartych obszarów naturalnych lub rolniczych, a domy ustawi się gęsto jeden obok drugiego wzdłuż tych dróg, w jednym rzędzie. Podobne rozwiązanie przedstawił Lionel March w pracy Homes beyond the Fringe15. March dowodzi, że wzorzec ten, w pełni rozwinięty, mógłby służyć milionom ludzi nawet w kraju tak małym i tak gęsto zaludnionym, jak Anglia.
„Siatka wiejskich dróg” oplata obszary otwartego krajobrazu o powierzchni około 2,5 km2, z szybkimi drogami dojazdowymi z miasta na obrzeżu tych obszarów, domami zgrupowanymi wzdłuż dróg i dróżkami pieszymi ciągnącymi się z miasta i krzyżującymi się na tych terenach.
1. Połacie otwartego krajobrazu16. Uważamy, że obszar zajmujący 2,5 km2, czyli mniej więcej półtora na półtora kilometra, jest najmniejszym obszarem dającym wrażenie zintegrowanego krajobrazu naturalnego. Wielkość ta wynika z potrzeb małego gospodarstwa, opisanego we wzorcu PASY MIEJSKIE I PASY WIEJSKIE (3).
2. Drogi. Aby chronić tereny naturalne i rolnicze przed „zakusami” ze strony przedmieść, liczba dróg biegnących na wieś powinna zostać znacznie ograniczona. Luźna siatka dróg krzyżujących się co półtora kilometra i niewygodnych dla ruchu przelotowego powinna wystarczyć.
3. Parcele. Sytuuj gospodarstwa, domy i chaty wzdłuż dróg wiejskich w rzędzie, najwyżej w dwóch rzędach. Zawsze umieszczaj domy przy drogach, a obszary otwarte w głębi za nimi. Minimalna wielkość jednego gospodarstwa, wystarczająca do zaspokojenia podstawowych potrzeb, powinna wynosić około dwudziestu arów. Jednakże niektóre domy mogłyby stać w szeregach lub grupach, a ich mieszkańcy wspólnie uprawialiby ziemię leżącą w głębi. Zakładając parcele wzdłuż boków kwadratu o powierzchni półtora na półtora kilometra, otrzymamy 400 gospodarstw na jeden kwadrat (około 2,5 km2). Licząc cztery osoby na gospodarstwo, otrzymamy 640 osób na kilometr kwadratowy, co nie różni się wiele od zwykłego przedmieścia o niskiej intensywności.
4. Dróżki piesze. Tereny naturalne i rolnicze można udostępnić mieszkańcom miast za pomocą sieci ścieżek i szlaków biegnących od obrzeży miast lub odgałęziających się od dróg wiejskich, zagłębiających się w wiejski krajobraz, przecinających kwadraty terenów otwartych.
Dlatego:

***
Udostępnij ludziom każdy kilometr kwadratowy terenów otwartych, zarówno pola, jak i lasy — KRAJOBRAZ WIEJSKI (7). Rozmieść dwudziestoarowe działki blisko siebie, w formie grupy domów bądź sąsiedztwa, nawet jeśli w rzeczywistości będą one dość rozproszone — ROZPOZNAWALNE SĄSIEDZTWO (14), GRUPA DOMÓW (37)...
15 L. March, Homes beyond the Fringe, „Land Use and Built Form Studies”, Cambridge 1968.
16 W oryginale mowa jest o „mili kwadratowej otwartego terenu wiejskiego” (przyp. red.).