6.

MIASTECZKA*

...ten wzorzec stanowi podstawę ROZMIESZCZENIA MIAST (2), które wymaga, żeby wiele mniejszych miasteczek utrzymywało większe miasta regionu.

***

Duże miasto działa jak magnes. Małym miasteczkom ogromnie trudno jest ostać się i dobrze funkcjonować wobec wzrostu wielkich miast.
W ciągu trzydziestu lat po drugiej wojnie światowej trzydzieści milionów Amerykanów zostało zmuszonych do opuszczenia swoich farm i miasteczek, żeby przenieść się do zatłoczonych miast. Ta przymusowa migracja trwa nadal, obejmując 800 000 osób rocznie. Pozostawione rodziny raczej nie mogą liczyć na to, że utrzymają się na wsi: blisko połowa z nich ma dochody niższe niż 3000 dolarów rocznie.
Przyczyną migracji ludzi z miasteczek do miast nie jest wyłącznie poszukiwanie pracy. Szukają oni także dostępu do informacji i kultury popularnej. Na przykład w Irlandii czy w Indiach osoby aktywne opuszczają wsie, gdzie jest jakaś praca i wyżywienie, i jadą do miast, szukając aktywności, lepszej pracy, lepszego życia.
Jeśli nie podejmie się kroków w celu przywrócenia życia miasteczkom, zostaną one wchłonięte przez okoliczne miasta, a miasteczka leżące w oddali zostaną ograbione z najbardziej aktywnych mieszkańców. Jakie są możliwości ratunku?
1. Odbudowa gospodarcza. Bodźce zachęcające firmy i przemysł do decentralizacji i lokowania się w małych miastach. Zachęcanie mieszkańców miasteczek do zakładania prywatnych interesów i małych przedsiębiorstw produkcyjnych17.
2. Strefowanie. Polityka przestrzenna polega na chronieniu małych miast i terenów leżących wokół nich. Strefowanie, wprowadzające pierścienie terenów zielonych w układ miasta, zostało wymyślone przez Ebenezera Howarda na przełomie XIX i XX wieku, ale ciągle jeszcze nie jest traktowane poważnie przez amerykańskie władze.
3. Usługi społeczne. Pomiędzy małymi i dużymi miastami istnieją takle związki przyjmujące formę usług społecznych, których nie da się niczym zastąpić. Są to między innymi: wycieczki do miasteczek, weekendy i wakacje dla mieszkańców miast, „zielone szkoły” i wycieczki na wieś dla dzieci, emerytura w małym miasteczku dla osób starszych, które nie lubią miejskiego tempa życia. Niech miasta zachęcają miasteczka do pełnienia takich usług; niech będą to oddolne inicjatywy mieszkańców miasteczek, a miasta lub prywatne grupy klientów będą za owe usługi płacić.
Dlatego:
Chroń miasteczka tam, gdzie już istnieją. Wspomagaj rozwój nowych samowystarczalnych miasteczek, liczących od 500 do 10 000 mieszkańców, całkowicie otoczonych otwartym krajobrazem naturalnym i położonych w odległości przynajmniej 15 kilometrów od siebie. Dbaj o to, żeby troską całego regionu było dostarczanie miasteczkom środków do budowania miejscowego przemysłu, i o to, żeby miasteczka te nie były sypialniami dla ludzi pracujących w innych miejscach, ale prawdziwymi miastami — zdolnymi do podtrzymania pełni życia.

***

Traktuj każde z tych miasteczek jako odrębną społeczność polityczną, zdolną objąć wszystkie etapy życia człowieka — SIEDMIOTYSIĘCZNĄ SPOŁECZNOŚĆ (12), CYKL ŻYCIOWY (26). Traktuj pas otwartego krajobrazu otaczający miasteczko jako tereny rolnicze, które należą do ludzi i mogą być przez nich użytkowane — KRAJOBRAZ WIEJSKI (7)...

17 Zob. ustawa zgłoszona w Izbie Reprezentantów przez J. Evinsa: „Congressional Record — House” z 3 października 1967 roku (27687).

An unhandled error has occurred. Reload 🗙