184.
UKŁAD MIEJSCA DO GOTOWANIA*

...w KUCHNI WIEJSKIEJ (139) i w każdej innej sprawą zasadniczą jest to, żeby miejsce do gotowania było ukształtowane jako warsztat przygotowywania pożywienia, a nie jak kuchnia z czasopism, z wbudowanymi blatami, w kolorach dobranych przez projektantów wnętrz. Zachowanie praktycznego i roboczego charakteru dobrej kuchni zależy w dużej mierze od rozplanowania przestrzeni: ustawienia kuchenki, blatów roboczych i miejsc do przechowywania żywności.
***
Kuchnie — laboratoria nigdy nie spełniają oczekiwań związanych z tym określeniem. Ich układ opiera się na założeniu, że najlepsze rozwiązanie to takie, które wymaga najmniej chodzenia, a to doprowadziło do powstania maleńkich zwartych kuchni. Wprawdzie taki kompaktowy układ rzeczywiście ogranicza chodzenie, ale zazwyczaj brakuje w nim blatów. Przygotowanie obiadu dla całej rodziny to złożona operacja; wiele czynności trzeba wykonać w tym samym czasie, a to wymaga jednoczesnego użycia przestrzeni blatu do różnych celów. Jeżeli powierzchnia blatów jest niewystarczająca, to wszelkie składniki i naczynia niezbędne do przygotowania jednego dania muszą zostać sprzątnięte, umyte i odłożone, zanim będzie można przystąpić do wykonania kolejnego dania. W przeciwnym bowiem razie powstanie taki bałagan, że znalezienie potrzebnych rzeczy w danym momencie będzie wymagało dodatkowego czasu i wysiłku. Jeżeli jednak blat jest zbyt długi lub zbyt pokawałkowany, różne punkty wzdłuż jego długości są od siebie zbyt oddalone i gotowanie także jest niewygodne. Wówczas bowiem poruszanie się w trakcie gotowania staje się mało wydajne i powolne.
Nasz pogląd o niewystarczającej powierzchni blatów w wielu kuchniach potwierdzają badaniai Small Homes Council (Rady Małych Domów), utworzonej przy Uniwersytecie Illinois. Rada ustaliła, że 67% domów spośród ponad stu przebadanych ma zbyt małą powierzchnię blatów kuchennych. Nikt nie narzekał, że jego kuchnia jest zbyt duża.
W książce The Owner Built Home (Dom zbudowany przez właściciela)96 Ken Kern stwierdza, że przy projektowaniu obszaru do gotowania najważniejsze jest zapewnienie miejsca składowania i przestrzeni do pracy w każdym z podstawowych centrów w kuchni. Na postawie badania przeprowadzonego na Uniwersytecie Cornell za kuchenne centra Kern uznaje zlewozmywak, kuchenkę, lodówkę, miejsca do mieszania produktów i do podawania posiłków. Aby zapewnić składowanie dla każdego centrum, potrzeba łącznie od 3,5 do 4,5 metra wolnej długości blatu, nie wliczając w to zlewozmywaka, płyt ociekowych i kuchenki97.
Odległość, jaką należy zachować między podstawowymi centrami kuchennymi, nie została tak dokładnie określona. Tu szacunkowe wyliczenia bardzo się od siebie różnią. My proponujemy przyjąć zasadę, żeby żadne centrum nie było oddalone od drugiego więcej niż trzy, cztery kroki, czyli około 3 metrów.

Kuchnia, która właściwie funkcjonuje: wielka, ale wspaniała.
Dlatego:

***
Umieść najważniejszą część powierzchni roboczej w miejscu nasłonecznionym — BLAT KUCHENNY W SŁONECZNYM MIEJSCU (199). Rozmieść wszystkie przybory kuchenne, naczynia, rondle i trwałe produkty spożywcze wzdłuż ścian, w jednakowej odległości od krawędzi blatu, tak by wszystkie niezbędne rzeczy były widoczne i bezpośrednio w zasięgu ręki — GRUBE ŚCIANY (197), OTWARTE PÓŁKI (200)...
96 K. Kern, The Owner Built Home, Ohio: Yellow Springs 1961, t. 4, s. 30.
97 G. Beyer, F. Weise, The Cornell Kitchen: Product Design Through Research, New York Corneli University 1952.